"Et j'irai loin, bien loin, comme un bohémien, Par la Nature, - heureux comme avec une femme."
Arthur Rimbaud

woensdag 15 juni 2011

Salamandra salamandra

2011 was een positief jaar voor de Meerdaalse Vuursalamanders (Salamandra salamandra) inzake nieuw gevonden voortplantingsplaatsen en heraanleg van de belangrijkste poel. Waar vorig jaar in die poel nog 36 salamanders verdronken en 19 de poel overleefden is wellicht dankzij de heraanleg dit helemaal omgedraaid in 2011 met 29 levende exemplaren en slechts 4 verdronken.

Vuursalamanders monitoren betekent uitkijken naar temperaturen boven de 8°C en vooral het wensen voor verregende nachten zoals deze foto van Siel aantoont. Deze natte nachten leveren de meeste waarnemingen op; Pieter en Koen zoeken goed mee.

Het onderzoeksobject en de -vrijwillige- onderzoeker, deze pure snoezigheid werd ook door Siel vastgelegd voor het nageslacht.

Siel overwon haar angst voor die glipperige amfibieën. Haar reactie later : "Hoe, wat, zijn die giftig ?"...

Na de heraanleg, namelijk het afschuinen van de oevers en het opdelen van de poel zodat de salamanders sneller eruit geraken, is de toegang tot de poel sterk verbeterd. Het grootste probleem blijven geile Bruine kikkers (Rana temporaria) die zich met 500 tegelijk ook in die poel voortplanten in talrijke orgieën en alles vastgrijpen wat maar beweegt. Door de zware last hebben de vrouwtjes Vuursalamander het extra moeilijk in het water waar ze toch al niet thuishoren als landsalamander en verdrinken ze meestal. Hier heeft Siel een reddingsactie gedocumenteerd.

Af en toe wordt het echt wel gortig, dit beestje had maar liefst vijf Bruine kikkers die haar in een amplexus hielden, eentje ervan besloot dat het niet genoeg was en besloot mijn vinger een beurt te geven ...

Na regenachtige nachten werd de poel indien mogelijk ook overdag bezocht om verdronken salamanders te redden zoals Rein hier demonstreert. Voor dit exemplaar, op de foto naast het netje in de dril, kwam alle hulp helaas te laat.

Martijn en Jan zijn nog steeds gewillig om te poseren na twee uur het bos doorkruist te hebben.

Anna kijkt lachend toe als Martijn en Maud vol vuur een eik omarmen.

Maar Vuursalamanders monitoren is niet enkel 's nachts erop uit trekken maar ook een paar keer larven gaan zoeken, meestal overdag maar ook 's nachts wordt er met 't netje of met de zaklamp gezocht.

Een Vuursalamanderlarve in een karrenspoor, merk de gele vlekjes op de schouders van de pootjes op. Deze soort is levendbarend en zijn in deze periode vaak ook de enige salamanderlarven.

Want bij een larvenzoektocht vind je ook al eens leuke dingen zoals deze witte larve die door Roel en mij gevonden werd in 2009; vergelijk maar met de zwarte normale larve links : zelfs de vlekken op de schouders zijn aanwezig. Dit bleek een "leucistisch" exemplaar te zijn, er is geen compleet ontbreken van het donkere melanine want de ogen zijn normaal gekleurd maar er is iets veranderd in de expressie ervan in de huid. Deze vondst maakte het tot in het nieuwsblad van Hyla met deze duidelijke foto die door Roel gemaakt werd.

Het was meteen een goede gelegenheid voor Raf om zijn nieuw waadpak van de Aldi uit te testen.

Lore bewondert een Vuursalamander, diezelfde avond zoeken we een bronbeekje in het bos af die vorig jaar nog larveloos was; dit jaar vinden we er wel twee larven in het licht van onze zaklampen, een eerste bewijs van oostelijke uitbreiding.

Deze foto van een nieuwsgierige Vuursalamander werd door Lore gemaakt; wellicht dat daarom het beestje zo nieuwsgierig opkeek.

Ook mijn peter Désiré toont zich jong van hart zo 's nachts in het bos en is heel tevreden als we dankzij Simons scherpe blik nog een exemplaar vinden zo laat op het seizoen.

Natuurlijk zijn Vuursalamanders niet de enige amfibieën die zich voortplanten in de lente; ook deze Gewone padden (Bufo bufo) keken maar raar op van die voyeur met zijn waterdichte camera ...

Een Bruine kikker piept even door het eendenkroos.

Dit mannetje Alpenwatersalamander (Ichthyosaura alpestris) komt even kijken wat er toch allemaal aan het gebeuren is...

Ook de in Vlaanderen wat zeldzamer voorkomende Vinpootsalamander (Lissotritron helveticus) vindt men terug in dit boscomplex. Deze watersalamander is typisch herkenbaar aan de laterale lijsten die ervoor zorgen dat men, indien men een doorsnede zou maken, een vierkantige doorsnede zou zien. Samen met de donkere streep door het oog zijn dit de snelst opvallende kenmerken.

Ik wou ook Simon, Sarah, Arne D., Gert, Arne M., Alexander, Marian, Sophie, Sjoerd en Roel bedanken om mee te gaan en te helpen ! Een speciale "bedankt" naar Bert van Hyla die de dagen invulde die ik niet kon. Deze hulp werd enorm gewaardeerd, bedankt iedereen ! Ook nu in moderne tijden, nu we weten dat deze dieren niet uit vuur geboren worden, blijft hun verborgen levenswijze, grootte en felle on-Europese kleuren inspireren, zoals deze medley bewijst die door Ishq samengesteld werd : (Klik).

Geen opmerkingen:

Een reactie posten